دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
بازدید ها | 22 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 111 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 27 |
مبانی نظری و پیشینه پژوهش استرس و نظریه های استرس در 27 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
مقدمه
واژهی استرس از کلمهی لاتین Stringere مشتق شده است که به معنای در آغوش گرفتن، فشردن و باز فشردن است. رفتارهایی که میتوانند با احساسات متضاد همراه باشند. فشرده شدن یا زیر فشار گرفتن به اختناق منتهی میشود و احساس درماندگی و اضطرابی را به وجود میآورد که قلب و روح او را در برمیگیرد. بدین ترتیب درماندگی یا استیصال نیز از کلمه فوق مشتق شده است و بیانگر احساس انزوا و ناتوانی است که در یک موقعیت حاد (خطر و رنج) در فرد ایجاد میشود (کالدز، 2015).
استرس یعنی دوباره سازگار شدن فرد با شرایط و موقعیتهای جدید. هر جا که تغییری در زندگی روی دهد، ما با یک استرس روبه رو هستیم. زیرا شرایط زندگی تغییر کرده است و فرد باید دوباره با این شرایط و موقعیت جدید در زندگی خود سازگار شود. استرس را یکی از جنبههای طبیعی و اجتنابناپذیر ب ناپذیر زندگی انسان معاصر خواندهاند که قدمتی به اندازه عمر انسان دارد و تاکنون با او همراه بوده است. با این حال واژه استرس زمان کوتاهی است وارد خزانه واژگان عموم مردم شده است و به اشکال مختلف تعریف شده است. معادل فارسی این واژه، تنیدگی است (کالدز، 2015). استرس را میتوان به عنوان یک تجربه هیجانی منفی که با تغییرات بیوشیمیایی، روانشناختی، شناختی و رفتاری همراه میباشد، تعریف کرد. این تغییرات در جهت تعویض وقایع پرفشار روحی روانی و یا تغییر اثرات آن است. بهطور کلی، استرس پیامد فرایند ارزیابی فرد از تجارب تنشآفرین محیط است (فتی و موتابی، 1385). استرس مکانیسم فیزیولوژیک بهنجاری است که از انسانها در برابر خطر حمایت میکند. مواجهه با استرس موجب میشود تا بدن انسان با آزادسازی هورمونهایی که حالت مراقبت و تمرکز را افزایش میدهند، برای عمل سریع آماده شود (پارسایی، 1391)؛ بنابراین، اگر منبع استرس از بین نرود، هورمونهای استرس میتوانند در بدن باقی بمانند و فرد را در معرض خطر طیف گستردهای از بیماریهای جسمانی مانند چاقی مفرط، اختلالهای معدی-روده ای، قلبی -عروقی، پوستی و اختلالهای روانشناختی مانند حملههای اضطرابی و افسردگی قرار دهند (کالدز، 2015).
در ادبیات پژوهش، سه نوع از عوامل استرس مانند رخدادهای زندگی، دشواریهای مزمن و گرفتاریهای روزانه بررسی شدهاند. در بین این عوامل رخدادهای زندگی و دشواریهای مزمن در مطالعات بیشتری مورد بررسی قرار گرفتهاند. بنابراین در مطالعات استرس، عوامل استرسزا به شرایط ناخوشایند، رخدادهای منفی زندگی و دشواریهای مزمن زندگی اشاره میکنند که فعالیتهای عادی فرد را مختل میکنند. منابعی که افراد در طول زندگی خود برای مواجهه با عوامل استرسزا و دشواریها مورد استفاده قرار میدهند، برای بهزیستی هیجانی و زیستی آنها پیامدهای مهمی به همراه دارد. پارادایم استرس زندگی فرض میکند که اگر عوامل استرسزای بیرونی مانند تغییرات منفی زندگی، دشواریهای نقش و گرفتاریهای روزانه کنترل نشوند، تعادل روانشناختی فرد را مختل میکنند و برخی پاسخهای فیزیولوژیک یا روانشناختی مانند آشفتگی هیجانی یا بیماری جسمی در پی دارند (تویتس، 2013).
استرسها از نظر شدت و فراوانی
1. استرسهای فاجعه آمیز (شدید): بسیار شدید و مخرب هستند و مدتها طول میکشد تا فرد با آن کنار آمده و سازگار شود؛ اما بندرت بروز میکنند. این استرسها شامل حوادث طبیعی، مانند سیل و زلزله و استرسهای ساختهی دست بشر، مانند جنگ، شکنجه و یا گروگان گیری.
2. استرسهای معمولی زندگی: این استرسها در زندگی همه انسانها رخ میدهند و معمولاً همه افراد در طی زندگی خود این استرسها را تجربه میکنند. استرسهایی مانند رفتن به مدرسه، امتحان دادن، اشتغال، ازدواج، سوگوار شدن و مسائلی از این قبیل. اگرچه این استرسها مانند مورد اول (استرسهای فاجعهآمیز)، خیلی شدید و ناتوانکننده نیست، ولی تعداد این استرسها بسیار بیشتر است و به طور مکرر و فراوانتری رخ میدهد.
3- استرسهای خرد یا میکرو استرسها: این استرسها شدت بسیار کمی دارند، ولی به تعداد بسیار فراوان و متعدد در زندگی رخ میدهند. نمونه این استرسها عبارتاند از: دیر رسیدن به کلاس، معطل شدن در صف، نداشتن محل خلوت و مناسب برای درس خواندن و مواردی از این قبیل.
طبقهبندی استرسها از نظر کیفیت
بعضی از استرسها خوشایند میباشند، مثل به دنیا آمدن یک کودک در یک خانواده، پیدا کردن کار، ازدواج، قبولی در کنکور و بعضی ناخوشایند هستند، مانند اختلاف و مشاجرهی والدین، قبول نشدن در کنکور، طلاق و فوت یکی از عزیزان. به همین دلیل استرسها را میتوان از نظر کیفیت نیز به دو نوع دیگری طبقهبندی نمود:
1. استرسهای منفی: شامل تمام اتفاقات منفی و ناخوشایند مانند مرگ یکی از عزیزان، طلاق، بیماری و مواردی از این قبیل.
2. استرسهای مثبت: شامل اتفاقات مثبت و خوشایند مانند قبول شدن در دانشگاه، یافتن شغل، ازدواج، بچه دار شدن و ترفیع.