مبانی نظری سکوت در آثار سعدی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 85 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 34 |
مبانی نظری سکوت در آثار سعدی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
- منزلت وجایگاه سکوت وخاموشی در آثار سعدی
آثار سعدی چه منظوم و چه منثور در برگیرنده‌ی اندیشه‌های والایی است. آشنایی سعدی با فرهنگ و معارف اسلامی جلوه‌ای خاص به آثار وی بخشیده است. او به عنوان یک فیلسوف با تجربه به بررسی اخلاق و نقش آن در مناسبات انسانی و اجتماعی می‌پردازد. وگاه چون یک جامعه شناس ژرف اندیش به تحلیل و توصیف رفتارهای اجتماعی انسان دست می‌یازد . ..............
در بسیاری از اشعار، سخنان نغز، ضرب المثل‌ها و قطعات منثور ردپایی از سیاست دیده می‌شود. سکوت در این میان جایگاه ویژه خود را دارد. تا جایی که سعدی یکی از ابواب گلستان را به فواید خاموشی اختصاص می‌دهد. سعدی، فاصله گرفتن، سکوت مصلحتی، تدبیر و گاه حتی تملق برای بقا و زنده ماندن فرد، را به همگان توصیه می‌کند. نه تنها باب چهارم گلستان که تقریبا در همه‌ی آثار سعدی در خصوص سکوت مصلحت اندیشانه صحبت رفته است. سعدی معتقد است انسان باید متوجه باشد در چه مقام و موقعییتی قرار دارد و با گفتار نابجا خود را به خطر نیندازد. یکی از این موقعیت‌ها جدل و بحث با بزرگانی است که از نظر مقام و موقعیت اجتماعی در سطح بالایی قرار دارند. مجادله با چنین افرادی نه تنها سودی برای فرد ندارد، چه بسا که جان او را نیز به خطر اندازد. او در این باره می‌گوید:
نه در هر سخـــن بحـــث کردن رواســت خطا بر بــزرگان گــرفـــتن خطاست
(سعدی،1374: 139)
.................
..............
- سکوت مصلحتی
در بسیاری از اشعار، سخنان نغز، ضرب المثل‌ها و قطعات منثور ردپایی از سیاست دیده می‌شود. سکوت در این میان جایگاه ویژه خود را دارد. تا جایی که سعدی یکی از ابواب گلستان را به فواید خاموشی اختصاص می‌دهد...........
..........
- سکوت در برابر افراد دانشمند
سعدی معتقد است، در هر سکوتی حکمتی است .سکوت در برابر افراد دانشمند که علم وآگاهی آنان نسبت.....
..............
- سکوت برای جلوگیری از جنگ و دعوا
نوع دیگری از سکوت که سعدی به جدّ دیگران را به آن دعوت می‌کند سکوت برای جلوگیری از فساد و شّر انگیزی است. او معتقد است هر گاه سخنی اگرچه درست هم باشد ولی موجب اختلاف و ستیز در بین افراد گردد نباید بر زبان آید. انسان فهیم نباید هیزم کش آتش اختلافات باشد. سخن چینی یکی از نکوهیده‌ترین خصایلی است که سعدی به شدّت بر آن می‌تازد و آن را مورد نکوهش قرار می‌دهد. بنا براین سخنی که دامنة آن موجب فساد و بر انگیختن افراد و ستیزه‌گری باهم باشد بهتر است بر زبان نیاید و آتش فتنه را بین افراد شعله ور نکند. او در ابیات زیر این مفهوم را به زیبایی روشن می‌کند:
یـکی گــــفت با صوفــیــی در صـــفــا ندانی فلانت چـــــه گفــت از قــفا
بــگفــتا خمـــش ای بـــرادر بـــخــفت ندانسته بهتر که مــردم چه گــفــت؟
(همان: 367)
................
- سکوت برای پرهیز از عواقب سخن
سعدی معتقد است، انسان تا سخنی را بیان نکرده است در برابر آن نیز مسؤلینی ندارد. لیکن هرگاه سخنی را...............
....
- سکوت برای جلوگیری از زخم زبان مردم
سعدی می‌گوید، نمی‌توان از زخم زبان مردم در امان بود. به قول معروف جلوی دروازه را می‌توان بست ولی
..............
- سکوت برای دوری از عیب جویی
یکی از رذایل تربیتی که سعدی به شدّت بر آن می‌تازد عیب‌جویی نسبت به دیگران و در نظر نگرفتن معایب..............
..................
- سکوت و سلامتی
گشودن دهان به ناسزا و صب دیگران، ضمن آنکه بیانگر شخصیت حقیر گوینده است و درپیش همه کس
.................
-سکوت برای جلوگیری از آسیب های زبان
سعدی معتقد است بسیاری از بلا و گرفتاری‌هایی که برای انسان به وجود می‌آید در اثر عدم کنترل زبان.........
..........
- سکوت در برابر جاهلان
در غرّرالحکم، به نقل از جابر ابن عبدالله آمده است «جابرابن عبداله انصاری حکایت می‌کند: روزى مولاى...........
.................
- سکوت برای دوری از یاوه گویی
نعمت زبان و بیان از اهمیت بالایی برخوردار است، این نکته را نیز نباید فراموش کرد که زبان دارای دو بُعد.........
.................
- سکوت برای اندیشیدن در کلام
سعدی به طور مداوم گوش زد می کند که سنجیده گفتن و به موقع کلام آراستن بهتر است تا انسان نا به هنگام و نابه جا سخن بگوید. او در این خصوص نقل می‌کند:
«...طایفه‌ای از حکمای هند در فضایل بزرجمهر سخن می گفتند به آخر جز این عیبش ندانستند که در سخن گفتن بطی است یعنی درنگ بسیار می کند و مستمع را بسی منتظر باید بود تا وی تقریر سخن کند، بزرجمهر بشنید و گفت اندیشه کردن که چه گویم به از پشیمانی خوردن که چرا گفتم..
(سعدی،1374: 22)
................
- خاموشی برای پرده پوشی بر جهل
سعدی معتقد است که انسان وقتی درباره مسأله‌ای چیزی نمی‌داند و در آن امر صاحب صلاحیت نیست بهتر
.............
- سکوت برای رازداری
سعدی معتقد است، راز داری و خاموشی، دانایی و تدبیر است. سخن چینی و عدم توانایی برای کنترل زبان
...........
- سکوت برای پوشیدن عیب
یکی از موجباتی که خنده آور است، این است که شخص از وجود صفتی در خودش غافل است، اگر چه این غفلت موقتی باشد. و خنده نیز تا وقتی است که چنین غفلتی دوام دارد. وصف این صورت از غفلت، در حکایت ماقبل آخر باب چهارم گلستان چنان با مهارت توصیف شده که شاید یکی از روشن ترین مثال‌ها باشد:
................
- سکوت برای جلوگیری از سوء استفاده دشمنان
سعدی باور دارد که سکوت قرینه‌ی دانایی و آکاهی است. و موقعیت شناسی سکوت از کمال عقل می‌باشد. او......................
- سکوت برای پرهیز از گناه
سعدی می‌گوید، در صورتی که انسان نتواند بر زبان خودتسلط داشته باشد و به موقع سکوت کند ممکن است این زبان به گناه آلوده شود و باعث گردد آدم به جهنم وارد شود:
..........
- سکوت برای تعظیم و منزلت خود
سعدی بر این باور است، افراد دانا و آگاه تا مورد پرسش واقع نگردند، لب به سخن نمی‌گشایند. این خصلت باعث...............
..............
- سکوت برای رعایت ادب
در کتاب اخلاق ناصری که توسط خواجه نصیرالدین طوسی (597-672) دانشمند ایرانی.............
.......
- سکوت برای راز داری و امانت داری
سعدی بر این باور است که راز داری وامانت داری در اسرار دیگران که سخن و مطلبی را بر وجه امانت.....................
..........
-پرهیز از سکوت نابجا
البته باید گفت که هدف اصلی از احادیث سکوت و تأکید بزرگان اندیشه و خداوندان سخن مانند سعدی این.........
...............
- جذبة خاموشی در سیر و سلوک روحی
نوع دیگری از سکوت که سعدی از یاد می‌کند، سکوت زبانی و گفت و گوی با محبوب در عالم روحی و..............
-خاموشی برای دوری از ریاکاری
سعدی به شدت از افراد ریاکار و ظاهر پرست بیزاری می‌کند. او معتقد است که انسان خردمند و با شأن زبان.........
.........
- ارتباط خاموشی و بلوغ فکری
سعدی در بسیاری از موارد خاموشی را بر گفتار ارج می نهد و معتقد است خاموشی در بسیاری از امور نشان دهندة کمال عقل و پختگی فکر است. او معتقد است یا انسان باید بسیار سنجیده و گزیده سخن بگوید و یا باید طریق خاموشی پیشه بگیرد.
زبـــان درکــش ار عــقــل داری و هوش چو ســعــدی سخـــن گوی ورنه خموش
(همان: 192)
.................
.........
فهرست منابع
1- قرآن کریم، (1384). با ترجمه و شرح واژگان ابوفضل ابولفضل بهرام پور، ناشر: آوای قرآن
2- نهج البلاغه، صبحی صالح. (1387). ناشر: آوای قرآن
3- آزادمهر، ش. (1385). تاریخ انبیاء، یا قصص قرآن از آدم تا خاتم، ناشر: باربد
...............
..............
مبانی نظری جایگاه صبر و سکوت در ادبیات فارسی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 61 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 19 |
مبانی نظری جایگاه صبر و سکوت در ادبیات فارسی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
- جایگاه صبر و سکوت در ادبیات فارسی
- منزلت و فواید صبر و سکوت در ادب فارسی
صبر و سکوت به عنوان دو فضیلت برجسته در تکامل اخلاق و رفتار انسان‌ها در ادبیات منظوم و منثور فارسی جایگاه والایی دارد. ادبیات منظوم فارسی سرشار از نکات دل انگیز و زیبایی در خصوص این دو مضمون است و شاعران فارسی زبان در ادوار مختلف مضامین بکر و پسندیده‌ای در این باره خلق کرده‌اند. به یقین می‌توان گفت که در آثار همة شاعران از دوران گذشته تا کنون پیرامون این دو محور نکته پردازی‌های زیبایی انجام گرفته است و همة آنان این دو فضیلت را ستوده‌اند. پرداختن به صورت خاص به این مبحث در ادبیات فارسی، خود پژوهشی واحد و مستقل را می‌طلبد. لذا در این بررسی به جایگاه صبر و سکوت در آثار برجسته‌ترین شاعران فارسی زبان به عنوان پیش درآمدی برای ورود به موضوع خاص این تحقیق می‌پردازیم. عطار صبر و خاموشی را تنها را رسیدن به قلّة معرفت و حقیقت می‌داند. او تفکّر و تأمل در خویشتن را طریق دریافت گوهر معنی و رسیدن به هدف نهایی توصیف می‌کند:
« گر سر کار می‌طلبی صبر کن خموش تا صبر و خامشیت رساند به منتها»
(عطار،1380: 702)
.......................
«ای دل چو شراب معرفت کـردی نوش لب بر هـــم نه سِرِّ الاهــــی مفــروش
در هر سخنی چو چشمهٔ کوه مجـــوش دریا گــــردی گر بنشینی خــاموش»
(عطار1381: 86)
رستگاری تو در چهار چیز است: کم خوردن و بی خوابی و تنهایی و خاموشی»، «اگر سخن گوی آفت سخن...........
..................
مرد باید که گویندة خاموش بود و خاموش گویا، که آن حضرت ورای گفت و خاموشی است. نخست چشمة زبان باید که بسته شود تا چشمة دل بگشاید هزار زبان، مرید صادق را از خاموشی پیران فایده بیش از گفت و گوی بود
«مـــرد عشــقی خـــموش باش و خراب مرد عقلی فضول باش و به هــوش»
(عطار،1380: 481)
عطار در دیوان اشعار خود این اعتقاد را اظهار می‌دارد که، خاموشی خود بهترین توصیف‌گر حالات درونی..........
.............
طاهره خوشحال می‌نویسد:« عارفان به دو سبب خاموشی می‌گزینند. یکی آن که سخن را به نا اهلان نگویند و دیگر آن که سکوت، راهی است برای کشف حقیقت. و آن گاه که عارفان به کشف حقیقت نائل می‌آیند و از خودبینی و هوای نفس فارغ و رها می‌گردند قیل و قال و گفتار بیهوده در آنان تا حدّ ممکن کاهش می‌یابد.» (همان:210)
.....................
...........
«خمــوش باش که تا وحی‌های حق شنوی که صد هزار حیاتست وحی گویا را»
(مولوی، 1362: 291)
دیدگاه مولانا اتخاذ موضع سکوت و عدم تعجیل درگفتار و پرسیدن سؤال می‌تواند در مواردی سبب حفظ
.........................
|
« بلبل خوش نغمه ام، با گل سخن باشد مرا |
|
سرمة خاموشی از زاغ و زغن باشد مرا» |
(همان:87)
به راستی چه آثار و ثمراتی برای سکوت و خاموشی مترتب است که صائب این گونه به طرفداری و حمایت از.........
...............
«بغیر شهد خمــــوشی کدام شیرینی است که از حــلاوت آن، لب به یکدیگر چسبد»
(همان:139)
صائب از «دارالأمان خاموشی» یاد می‌کند که هیچ گوشة عالم امن تر از آن نمی‌باشد. خاموشی، باب حریم.........
...........
از نظر فردوسی، صبر محصول خرد و اندیشه است . او صبر را داروی افعال و اعمال بدی که ریشه در جهل و نادانی د ارد توصیف می‌کند و معتقد است بزرگان به نیروی صبر و اندیشه می‌توانند بربحران‌ها و ناسازگاری‌های روزگار فایق گردند:
..............
.................
حافظ می‌فرماید، اگر چه ممکن است دست‌یابی به کام دل و آرزوها زمان دراز و رنج بسیار را در پی داشته
....................
فهرست منابع
1- قرآن کریم، (1384). با ترجمه و شرح واژگان ابوفضل ابولفضل بهرام پور، ناشر: آوای قرآن
2- نهج البلاغه، صبحی صالح. (1387). ناشر: آوای قرآن
آزادمهر، ش. (1385). تاریخ انبیاء، یا قصص قرآن از آدم تا خاتم، ناشر: باربد
................
........................
مبانی نظری جایگاه صبر و سکوت در آیات و روایات اسلامی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 125 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 39 |
مبانی نظری جایگاه صبر و سکوت در آیات و روایات اسلامی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
جایگاه صبر و سکوت در آیات و روایات اسلامی
- معانی و مفاهیم صبر
« صبر» بر وزن فَعل مصدر ثلاثی مجرد است به معنی خویشتن داری و اصل آن به معنی «حبس» است. درکتاب «مفردات» ذیل واژه «صبر» چنین آمده است: «صبر» در لغت عرب به معنای حبس و در تنگنا و محدودیت قرار دادن است. برخی نیز آن را بازداشتن نفس از اظهار بی‌تابی و بی قراری دانسته‌اند.» (راغب اصفهانی: ص 474)
................
- صبر در قرآن کریم.
صبر و استقامت از واژههایى است که در قرآن با تعبیرات گوناگون، بیش از دویست بار آمده است، و از مفاهیم بسیار مهمى است که در سرلوحه دستورهاى سرنوشتساز قرآن قرار گرفته است، در حدى که پاداش صابران، صلوات و درودهاى پى در پى خداوند معرفى شده، و آنها به عنوان هدایت یافتگان نامیده شدهاند.
« می‌توان ادعا کرد که مفهوم صبر به معنای فضیلتی غیر قابل انکار مورد توجه و تاکید قرآن است. در این مفهوم صبر عبارت از تحمل و شکیبایی در برابر سختی‌ها و بلایا و مصیبت‌ها و از دست دادن جان و مال و مسائل مرتبط با آن در دنیاست. از این رو قرآن در آیه‌ای با برشمردن مصادیقی از این مصیبت‌ها و از دست دادن‌ها، به ستایش صابران می‌پردازد و می‌فرماید: « وَ لَنَبْلُوَنّکُم بِشىْءٍ مِّنَ الخَْوْفِ وَ الْجُوع وَ نَقْصٍ مِّنَ الأَمْوالِ وَ الأَنفُسِ وَ الثّمَراتِ وَ بَشرِ الصابرِینَ؛ (قرآن کریم2 -157) و ما شما را به چیزهایی چون ترس از آینده و گرسنگی و کمبود و از دست دادن‌هایی در جان و مال و میوه‌ها می‌آزماییم و تو به افرادی که صبر پیشه....................
...........
- زمینه‌های صبر در قرآن کریم
بی گمان یکی از خصلت‌ها و فضیلت‌های انسانی تحمل و بردباری بر مشکلات و سختی‌هایی است که از هر سوی به انسان هجوم می‌آورد. انسان زمانی می‌تواند در برابر سختی‌ها و مصیبت‌ها، خود را بیمه نماید و با هر مصیبتی جزع و فزع نکند که از خصلت صبر برخوردار باشد. این خصلت در آموزه‌های قرآنی به عنوان یکی از برترین.....................
- صبر، ابزار تکامل:
سیّد اصفهانی، در کتاب مقام صبر می‌نویسد: « انسان می‌بایست به این باور برسد که دنیا برای انسان بستری برای آزادسازی ظرفیت‌هاست و در این جاست که می‌تواند راه تکامل را در پیش گیرد و به کمال شایسته‌اش............
-سرمشق گیری از قهرمانان صبر:
سرمشق گیری از قهرمانان صبر در قرآن کریم بارها ذکر گردیده است. خداوند مصایب و سختی‌هایی را که بر پیامبران بزرگ در طول حیات مبارک آنان رخ داده است توصیف می‌نماید و از انسان‌ها می‌خواهد در برابر ناملایمات زندگی با الگو گیری از پیامبران خدا از خود مقاومت و صبوری نشان دهند.
..............
- صبر در مقام توّکُل به لطف خداوند:
انسان می‌بایست به این مسئله امید داشته باشد که در پی هر تنگنا و سختی و مصیبتی، آرامش و آسایش و آسانی است؛ بلکه به این مقام از باور برسد که این گشایش فراتر و بیشتر و از نظر شمارش نیز افزون‌تر از مصیبت و سختی است که بدان مبتلا شده بود.
...........
- صبر در مقام فرمانبرداری خداوند
انسان می‌بایست به این بینش دست یابد که همه هستی در دست با اقتدار فرزانه‌ای آگاه و دانا و توانا می‌گردد و هیچ چیزی از دایره قدرت و علم او بیرون نیست. از این رو باید بداند که هر چیزی از بد و خوب می‌رسد، با علم و آگاهی خداوند است. بنابراین اگر بدی و آسیبی به او رسد بداند که از سوی خداوند است و اوست که امور هستی را می‌گرداند و به افرادی چیزی می‌دهد و یا می‌گیرد
« سنت خداوند این است که می‌بایست همگان را بیازماید و سنت آزمون و ابتلا را بشناسد و آن را باور داشته باشد: احسب الناس ان قالوا آمنا و هم لایفتنون (قرآن، 2-۱۵6 ) و بر این عقیده باشد که آزمون امت سخت‌تر و دشوارتر است و به صرف این که بگوید ایمان آوردیم نمی‌تواند خود را در آرامش و آسایش ببیند» (عابدزاده، 1385: 103)
..............
-صبر و ایمان به مشیّت خداوند
یکی دیگر از مسایلی که به انسان کمک می‌کند تا در برابر دشواری‌ها و مصیبت‌ها صبر پیشه کند، باور به قضا و قدر است. وقتی انسان بداند که هر چیزی که انسان بدان گرفتار شده بر پایه برنامه‌ای از پیش تعیین شده است، بی‌تابی کم‌تری از خود بروز می‌دهد. به ویژه کسانی که می‌دانند که این از ناحیه خداوندی حکیم و فرزانه است.
« خداوند در آیه ۲۲ سوره حدید به قضا و قدر در مصیبت‌ها و سختی‌ها این گونه اشاره می‌کند: مَا أَصَابَ مِن مُصِیَبةٍ فِی الْأَرْضِ وَلاَ فِی أَنفُسِکُمْ إِلَّا فِی کِتَابٍ مِن قَبْلِ أَن نَبْرَأَهَا إِنَّ ذلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرٌ...؛ به هیچ کس مصیبتی در بیرون (زمین) و یا در جانشان نمی‌رسد مگر آن که پیش از این، در کتابی نوشته شده است و برای خداوند این کار آسان است.» (عابدزاده، 1385: 129)
....................
- جایگاه صبر و صابران در قرآن
جایگاه صبر و صابران در قرآن با بررسى مواردى که در قرآن سخن از صبر به میان آمده است به وضوح آشکار مى‌شود و هرگونه تردید را از میان مى‌برد که از دیدگاه قرآن صبر والاترین و بالاترین........
..................
-حضرت ایوب(ع) اسطوره صبر در برابر سختی‌ها
مشهورترین قهرمان صبر در تاریخ بشر که همه جا نامش با صبر همراه است حضرت ایوب است. شهرت صبر ایوب آن چنان است که ضرب‌المثل شده است. صبر ایوب عبارت بوده است از این که آن حضرت دچار بیمارى سختى مى‌شود و در همان اثنا همسر و فرزندانش را نیز از دست مى‌دهد. در قرآن نام حضرت ایّوب چهار مرتبه ذکر شده است که در دو مورد آن داستان (ضبُرّ ایوب) عنوان شده است.............
.....................................
- حضرت یعقوب، اسوه صبر و گذشت
براى حضرت یعقوب در طول زندگى مصیبت‌ها و حوادث تلخى پیش آمد که کمتر کسى یاراى تحمل آن را داشت و رأس آنها فراق چندین ساله یوسف، عزیزترین فرزندش بود. با عنایت به اینکه وى بر اساس علم الهى از...............
................
-حضرت یوسف ، قهرمان صبر و شکیبایی در برابرگناه
یکى دیگر از قهرمانان صبر که در قرآن معرفى شده است حضرت یوسف است. بلاهاى گوناگون همچون حلقه‌هاى زنجیرى مرگبار دست و پا و سر و پیکر زندگى یوسف را در برگرفته است. در سراسر زندگیش هنوز از................
...........
-حضرت اسماعیل اسوه صبر در فرمانبرداری از خداوند
در داستان حضرت اسماعیل نوع دیگرى از صبر جلوه کرده است: صبر در فرمانبردارى خداوند و خالصانه گردن سپردن به فرمان الهی. او با خرسندی و رضایت در برابر فرمان خداوند سر خم می‌کند و جان خویش را برای قربانی شدن در طبق اخلاص می‌نهد.
......................
- صبر و استقامت در سیره پیامبر اعظم (ص)
روزهایی بر پیامبر گذشت که توصیف آن با بیان و قلم مشکل است؛ دشمنانی که برای نابودی او کمر بسته بودند تا آنجا که خویشاوندان نزدیکش در صف اول این مبارزه قرار داشتند. در کنار آن حضرت، یاران و پیروان اندکش نیز انواع و اقسام شکنجه‌ها را متحمل می‌شدند.
از جمله صفات و خصایل وجودی پیامبر اعظم اسلام، درس صبر و استقامت است. در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که: «فإنّ الله عزّ وجلّ بعث محمّداً فأمره بالصبر والرفق،». خداوند، حضرت محمد (ص) را مبعوث و او را امر به صبر و مدارا نمود» (کلینی، 1387 ج 2: 88 .)............
..................
- صلح حدیبیه جلوه صبر پیامبر (ص)
یکی از ثمرات و جلوه‌های صبر و استقامت پیامبر اعظم در جریان صلح حدیبیه است که در آیات قرآن در سوره فتح از آن به « فتح المبین » یاد شده است ................
.............
- صبر در روایّات اسلامی
همه اهل بیت(ع) در زندگی کوتاه و بلند خویش، برای انجام مأموریت الهی مانند پیامبرگرامی(ص) ناچار شدند که انواع سختی‌ها، اذیّت و آزارها را تحمُّل کنند. چنان که امیر مؤمنان علی(ع) نزدیک به سه دهه از عمر...............
..........
- معانی و مفاهیم سکوت:
سکوت واژه‌ای عربی به معنی خاموشی و سخن نگفتن است. در فرهنگ فارسی محمد معین زیر مدخل واژه‌ی سکوت چنین آمده است:«سکوتtûsock : خاموش شدن، ساکت شدن ،خاموشی است. در لغتنامه دهخدا این واژه چنین معنی شده است: سکوت. [ س] (ع مص) خاموش شدن است.
...................
- « سکوت » در آیات قرآن مجید
واژه «سَکَتَ» تنها یک بار در قرآن به کار رفته است. این یک بار هم خطاب به حضرت موسی در سوره «آل عمران» می‌باشد که می‌فرماید:« وَلَمَّا سَکَتَ عَنْ مُوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الأَلْوَاحَ وَفِی نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَةٌ لِلَّذِینَ هُمْ
................
- سکوت در روایات اسلامى
اهمیت «صمت» (سکوت) در روایات اسلامى بازتاب بسیار گستردهاى دارد، و نکتههاى دقیق و ظریفى درباره آن بیان شده، و آثار و ثمرات آن با تعبیرات جالبى تشریح شده است، که به بخشى از آن ذیلاً اشاره مى‌شود:
1- در زمینه تاًثیر سکوت در تعمیق تفکر و استوارى عقل، از رسولخدا صلى الله علیه و آله نقل شده که فرمود:« إذا رَأَیْتُمُ الْمُؤْمِنَ صَمُوتاً فَادْنُوْا مِنْهُ فَإنَّهُ یُلْقِى الحِکْمَةَ وَالْمُؤْمِنُ قَلِیلُ الْکَلامِ کَثِیرُ الْعَمَلِ وَالْمُنافِقُ کَثِیرُ ...; هنگامى که مؤمن را خاموش ببینید به او نزدیک شوید که دانش و حکمتبه شما القا مىکند، و مؤمن کمتر سخن مىگوید و بسیار عمل مىکند، و منافق بسیار سخن مىگوید و کمتر عمل مىکند.» (مجلسی، 1386 ج 75: 312)
..................
- نقش سکوت و اصلاح زبان
آنچه در بحث پیشین، یعنى اهمیتسکوت و صمت و تاثیر آن در تهذیب نفوس و اخلاق گذشت، در واقع یکى از طرق اساسى براى پیشگیرى از آفات زبان است، چرا که زبان مهم‌ترین کلید دانش و فرهنگ و عقیده و اخلاق است، و اصلاح آن سرچشمه همه اصلاحات اخلاقى، و انحراف آن سبب انواع انحرافات است، بنابراین، بحث اصلاح زبان بحثى فراتر از مسأله سکوت مىباشد.
..................
-اصول کُلّی براى دفع خطرات زبان
حال که روشن شد زبان در عین این که یکى از بزرگترین نعمت هاى پروردگار است تا چه اندازه خطرناک مىتواند باشد تا آنجا که سرچشمه گناهان بىشمار مىگردد، و خرمن سعادت انسان را به آتش مىکشد، باید به..............
............
- توجه جدى به خطرات زبان
براى پرهیز از خطرات هر موجود خطرناک قبل از هر چیز توجه کامل به خطرات آن لازم است، هر روز که انسان از خواب بیدار مى‌شود باید به خودش توصیه کند که باید مراقب خطرات زبانش باشد زیرا این عضو مىتواند..................
................
- سکوت
هر قدر انسان کمتر سخن بگوید لغزش‌هاى او کمتر است، و هر قدر بیشتر سکوت کند سلامت او بیشتر خواهد بود. اضافه بر این، ممارست بر سکوت سبب مى‌شود که انسان زبانش را در اختیار خود بگیرد، و از طغیان و سرکشى آن بکاهد و به این ترتیب به جایی مىرسد که جز حق نگوید و جز به رضاى خداوند سخن نراند.
باید توجه داشت که مراد از سکوت، سکوت مطلق نیست- زیرا بسیارى از مسائل مهم زندگى اعم از معنوى و مادى و اطاعات و عبادات و نشر علوم و فضائل و اصلاح در میان مردم، از طریق سخن گفتن است - بلکه منظور از قلةالکلام (کم سخن گفتن) یا به تعبیر دیگر، خاموشى،در برابر سخنان فساد انگیز یا مشکوک و بى محتوا و مانند آن است. به همین دلیل، در حدیثى از امیرمؤمنان على علیه‌السلام مىخوانیم:
..................
- حفظ زبان
اگر انسان پیش از آن که شروع به سخن گفتن کند در محتوا و انگیزه و نتیجه سخنان خود کمى بیندیشد، بسیارى از لغزش‌هاى زبان و گناهان، از او دور مى‌شود. بى مطالعه سخن گفتن است که انسان را در انواع گناهان که از این عضو مخصوص سرچشمه مىگیرد، غوطهور مىسازد.
...........
-سکوت در سیره نظری و عملی فرزانگان تاریخ
سبحانی تبریزی در کتاب «سیمای فرزانگان » از محمدبن مکی معروف به شهیداول، شاگرد فخر المحققین نام می‌برد و یکی از توصیه‌های او را این چنین مطرح می‌سازد که « زبان را از گناهانی هم چون پرت و پلاگویی، غیبت، سخن چینی و بیهوده گویی نگاه دارید» (سبحانی تبریزی، 1383: 130).............
.............
فهرست منابع
1- قرآن کریم، (1384). با ترجمه و شرح واژگان ابوفضل ابولفضل بهرام پور، ناشر: آوای قرآن
2- نهج البلاغه، صبحی صالح. (1387). ناشر: آوای قرآن
3- آزادمهر، ش. (1385). تاریخ انبیاء، یا قصص قرآن از آدم تا خاتم، ناشر: باربد
..................
...................