معماری ایلخانی
| دسته بندی | عمران |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 39 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 23 |
خصوصیات عمده معماری ایلخانی
آثار ساختمانی دوره ایلخانی مرحله ای از تاریخ پیوسته معماری اسلامی ایران است و اشکال دوره های قبل و خصوصیات طرح و جزئیات آنها را منعکس می کند.
سبک معماری دوره ایلخانان مستقیماً از سبک آثار ساختمانی دوره سلجوقی اقتباس شده است.
معماری سلجوقی و ایلخانی از حیث اوضاع و شرایط متظاهر شدنشان با هم شباهت دارند.
در دوره سلجوقیان و همچنین در دوره ایلخانیان ساختمان های دینی از قبیل مساجد و مدارس و زیارتگاه ها و مقبره ها بر ساختمان های غیردینی رجحان داد شد و این نشانه کامیابی اقتصادی آن زمان است.
در دوره ایلخانی مساله عمده تلفیق و ترکیب اشکال ساختمانی و تزئینی موجود بود.
معماریان دوره ایلخانی همه نقشه و مصالح و روش ساختمانی دوره سلجوقی را اقتباس کردند و مقبره برجی در معماری سلجوقی اهمیت داشت و در دوره ایلخانان از آنها به عنوان الگو استفاده شد.
در ساختمان های دوره ایلخانان اهمیت زیادی به عمودیت و ظرافت اشکال منتخب داده شده است و با مقایسه با آثار ساختمان های سلجوقی، نسبت اطاق ها تغییر داده شده و اطاق ها از نظر بلندی، نسبت به اندازه های افقیشان، بلند شده اند. در دوره ایلخاناننسبت به دوره سلجوقیان، ایوان ها باریکتر و قدرت ساختمانی بنا عمداً تمرکز داده شده است. حد فاصل خارجی و داخلی دیواره ها و جرزها در عمق کار شده و به همین جهت دیوارهای ضلعی نازک و جرزهای سنگین گوشه ای بوجود می آورد. در داخل شبستان دیوارها را به همان ترتیب نازک می ساختماند و فقط نقاطی را که تمام سنگینی گنبد بر روی آنها بود، ضخیم می ساختند.
از دوره ساسانیان معماران ایرانی از نیم طاق به عنوان واسطه میان محوطه مربع شکل بنا و گنبد مدور استفاده می کردند. استعمال این شکل باستانی مداومت یافت، بدون آنکه بناهای مسلمان احساس کنند که برای قرار دادن گنبد بر روی ساختمان مربع شکل به شکل دیگری از بنا نیازمندند. با این حال نیم طاق، میانی سایه افکن ظاهراً حساسیت سازندگان را علیه خود برمی انگیخت و در دوره سلجوقیان قبه های مقرنس برای از میان بردن نیم طاق میانی بکار رفت. در دوره ایلخانان نوع و شکل قبه و گنبد سلجوقیان ادامه پیدا کرد و قبه های مقرنس رونق بیشتری پیدا کرد.
معماری ایلخانی هم جنبه جهانی و امپراطوری داشت و هم جنبه محلی و همچنین نفوذ خارجی در قسمت معماری زیاد نبود.
طبقات ابنیه
ساختمان هایی که دارای جنبه دینی هستند، عبارتند از:
1. مسجد 2. مدرسه 3. مقبره
مسجد: مسجد در شکل کامل ایرانی خود دارای این خصوصیات است در اول محور طولی بنا سه در ایوان قرار دارد که جلوی آن صحن باز واقع است. طاق نماهای دور صحن به چهار ایوان ختم می شوند که در ایوان در محور طولی و دور ایوان در محور عرضی قرار دارند و شبستان ها در پشت طاق نماها واقعند. ایوان اصلی در محور طولی مسجد و روبروی ایوان ورودی که سوی دیگر صحن است قرار دارد و به شبستان مربع شکل باز می شود که گنبد دارد و در دیوار انتهایی آن، در انتهای محور طولی مسجد محراب واقع است.
قدیمی ترین مسجد موجود در ایران که همه این عوامل را دارد مسجد جامع زواره است.
از دوره ایلخانان فقط یک بنا که واجد که شرایط فوق باشد وجود دارد که مسجد جامع ورامین است.
مدارس، نقشه کلی مدرسه به ------- شبیه نقشه مسجد است که با وجود اختلاف در مورد استفاده از آنها، نقشه مدرسه های ایران نقشه مدرسه ـ مسجد نامیده شده است.
مقبره ها: به دو دسته تقسیم می شوند: دسته اول آنهایی که شبستان مربع شکل گنبددار دارند و دسته دوم مقبره های برجی با اشکال مدور و مربع و چندوجهی.
درباره ساختمان های غیردینی ذکری مختصر کفایت می کند.
کاروانسراها: شکل کاروانسراها از لحاظ مسکونی دور صحن حیاط شبیه شکل مدرسه است، بجز آنکه صحن حیاط آن خیلی بزرگتر است. صحن بزرگ برای نگاهداری حیوانات بارکش کاروان بکار می رفت و دیوارهای خارجی ----- بود و شبستان گنبددار به ندرت در پایان محور طولی ساخته می شد.
رابطه ابنیه با محل آنها
مقبره دوره ایلخانان به پیروی از رسم قدیم جدا ساخته شده و از همه سمت ---- -بوده است. شواهد ابنیه ی باقیمانده نشان می دهد که قبور سلاطین در نقاط مخصوص قرار داده می شد و قبر افراد بسیار مهم گاهی در ناحیه ای معمور در نزدیکی مسجد یا زیارتگاه انتخاب می شد، ولی محل معمول برای ساختمان مقبره های برجی یا زیارتگاه یکی از قبرستان های محلی بود.
علاوه بر مقبره ها یک نوع ساختمان دیگر نیز معمولاً منفرد است و آن کاروانسراها بود که یا در خارج شهر در امتداد جاده های تجاری و یا نزدیک دروازه شهر ساخته می شد.
بناهایی که برای مصارف دیگر ساخته می شد معمولاً در نواحی آباد برپا می گردید و جهت معین و محور طولی داشت. چون این بناها جنبه دینی داشتند، جهت آنها در جهت معین محراب قرار داشت و طول بنا از سردب ورودی تا محراب بود.
گاهی محدودیت های مکانی، یا رابطه لازم ساختمان یا ابنیه موجود، مستلزم آن بود که محراب در نقطه ای غیر از انتهای محور طولی نقشه قرار گیرند. از جمله محراب زیارتگاه ---- بکران، نزدیک اصفهان که در دیوار کوتاهی که جلوی سمت باز ایوان قرار دارد، ساخته شده است.
وقتی ساختمان ها در نقاط معمور بنا می شدند، یا راه های ارتباطی به دقت به آن ناحیه مرتبط می شدند و یا اینکه به راه های ارتباط توجهی نمی شد و در آن صورت خیابان ها و کوچه ها طوری تغییر داده می شدند که از مقابل بنا عبور کنند.
استادانه ترین و از نظر معماری زیباترین وسیله اهمیت دادن به سردری که به خیابان باز می شد، بلند ساختن آن و قرار دادن دو مناره در دو طرف آن بود. این نوع معماری از دوره ایلخانان به بعد متداول گردید.
در دوره ایلخانان رسم دیرین اسلامی در ایران یعنی ساختن ابنیه مرکب در دستگاه های متعدد ادامه یافت. به نظر می رسد که نمو اینگونه مجموعه ساختمان با تراکم و ازدیاد ابنیه، از خصوصیات معماری اسلامی در ایران بوده است.
هم در دوره های قدیم تر و هم در ادوار بعد مساجد چندین شهر در ابتدا یا در انتها بازار سرپوشیده و یا در جوار مسیر آن قرار داشت، در حالی که هیچ یک از مساجد موجود از زمان ایلخانان چنین وابستگی ندارد.
برای ساختمان مهم معمولاً محل مرتفع ترجیح داده می شد.
روش و مصالح ساختمانی
به نظر می رسد که از دوره های قدیم تر مدارکی حاکی از طرح ریزی و نقشه کشی قبل از آغاز ساختمان وجود داشته باشد و فقط یک مدرک کوچک می رساند که ساختمانی دوره ایلخانی از روی نقشه های مطالعه شده ساخته می شد.
در مورد آثاری که تزئینات مفصل و پرکارتر دارند احتمال می رود که برای انجام و اتمام قسمت های تزئینی وقت بیشتری لازم بوده تا برای زیرسازی خود بنا.
از وقتی که طرح ساختمان بر روی زمین ریخته می شد تا وقتی که ساختمان به اتمام می رسید به طور قطع یک نوع مقیاس اندازه گیری به کار برده می شد، صرف نظر از اینکه از نقشه ترسیم شده پیروی می شد یا نه؟
نقش استاد کار ماهر
نام عمده ای از استادکارها که در ساختمان ها یا تزئین بعضی از ابنیه دست داشته اند در نقاط مختلف ساختمان ها باقیماند همکاران است. از جمله در کتیبه های تاریخی و در انتهای کتیبه های دینی یا به صورت امضا در کتیبه های محراب یا در داخل حاشیه یا صفحه یا دایره ی کوچکی که مخصوص این کار تعبیه گردیده است.
انواع آجر
تحقیق معماری
| دسته بندی | عمران |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 55 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 68 |
بازشو
عبارت است از کلیه بازشدگی‌های موجود در پوسته خارجی ساختمان که جهت به وجود آوردن دسترسی، تأمین روشنایی، دید به خارج، تهویه وتعویض هوا مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند انواع درها، نورگیرها، پنجره‌ها و ...
بایم‌وارونه
عبارت است از بام تخت. بعد از شیب‌بندی واجرای عایق حرارتی درآن‌ها انجام می پذیرد.
بخاربندی
چنانچه از نفوذ بخار آب در پوسته بر اثر اختلاف فشار جزیی بخار آب در دو طرف پوسته جلوگیری گردد به این عمل بخاربندی می‌گویند.
معیان
معیان سطحی عبارت است از ایجاد قطرات آب بر روی عنصر ساختمانی. میعان عمقی عبارت است از تشکیل قطرات آب در داخل منافذ عنصر ساختمانی به حدی که به مرز جاری شدن برسد.
نشت هوا
عبارت است از ورود ویا خروج هوا در ساختمان از خلل و فرج‌هایی غیر از محل‌های در نظر گرفته شده جهت تعویض هوا.
هوابندی
عبارت است از جلوگیری از نفوذ هوا از خارج ساختمان به داخل یا نشت هوا از داخل ساختمان به خارج از طریق پوسته ویا درزهای عناصر سازنده آن.
در اقلیم‌های گرم و خشک، گرم ومرطوب و سرد کوهستانی که عدم انتقال حرارت از داخل به بیرون و یا بالعکس اهمیت دارد میتوان با دو جداره کردن دیوارهای خارجی کارآرایی دیوارها را دو چندان کرد و مقاوم حرارتی آنها را بالا برد. چون هوا عایق مناسبی میباشد اساساً هرچه مواد و مصالح ساختمانی متخلخل‌تر باشند در برابر گرما، صوت و الکتریسته عایق‌تر می‌باشند و برعکس هرچه مواد و مصالح به کار رفته توپُرتر و چگال‌تر باشند راحت‌تر گرما و صوت و الکتریسیته را از خود عبور می‌دهند.
اساساً تابش نور به پنجره با زاویه 45 درجه مطلوب باشد. اگر زاویه تابش از این مقدار کمتر شود مقدار اشعه عبور یافته بیشتر میشود و همچنین هرچه زاویه تابش از 45 درجه بیشتر شود مقدار اشعه عبور یافته از شیشه کاهش می‌یابد. به عبارتی منعکس شده و به داخل وارد نیم‌شود. نفوذ تابش خورشید به فضاهای داخلی همیشه مضر نمی‌باشد. به خصوص در فصل زمستان از خاصیت گلخانه‌ای شیشه نهایت استفاده را میکنند و از تابش خورشید برای گرم کردن فضاهای داخلی ساختمان استفاده میشود. زیرا پنجره‌ها به عنوان یک تله حرارتی عمل میکنند. امواج گرمازا را به داخل راه داده و از خروج آنها به بیرون جلوگیری به عمل میآورند.
نکته : به اعتقاد متخصصان امر ضوابط زیر موقع طراحی و نصب پنجره ها باید مورد توجه واقع شود:
1- استفاده از سایه‌بان مفید و مؤثر برای سایه‌اندازی روی پنجره‌ها در فصل تابستان و جلوگیری از ورود نور مزاحم به داخل ساختمان
2- عدم به کارگیری پنجره‌های وسیع در ضلع شمالی جهت جلوگیری از اتلاف حرارتی در داخل ساختمان در فصل زمستان
3- استفاده از شیشه‌های دو جداره در پنجره ها برای جلوگیری از تبادل حرارتی آنها با محیط خارج و عدم تلف شدن حرارت در ساختمان
4- درزبندی وهوابندی پنجره‌ها با استفاده از نوارهای درزبند
5- عدم به کارگیری پنجره‌هایی با ابعاد بزرگ در جهت‌های شرقی- غربی برای جلوگیری از ایجاد گرمای بیش از حد در فصل تابستان
لازم به ذکر است که در حالت کلی نور شرق و غرب نورهای مناسبی نیستند و بسیار آزاردهنده می‌باشند. به همین جهت در طراحی معماری در جهت شرقی و غربی معمولاً فضاهایی را قرار می‌دهند که نیاز به نور مستقیم ندارند و یا نیاز کمی دارند. مثل انبار، راه‌پله، سرویس بهداشتی و...
نوع بادشکن در جهت وشکل جریان هوا و مساحت منطقه حفاظت شده مؤثر است. در بادشکن‌های توپر و یکپارچه (مثل دیوار) به وجود آمدن پیچیدگی و چرخش هوا در ناحیه فوقانی بادشکن از کارآیی و راندمان آن می‌کاهد.
عوامل فرعی
بجز عوامل اقلیمی ذکر شده در مباحث گذشته (تابش آفتاب، دمای هوا، رطوبت، بارندگی و باد) عوامل دیگری نیز وجود دارند که در شرایط آب و هوایی هر منطقه تأثیر می‌گذارند. به این دسشته از عوامل، عوامل فرعی گفته میشود که عبارتند از :
1-ارتفاع از سطح دریا
2-عرض جغرافیایی
3- فاصله از دریا
4-عوامل خاص
5- ارتفاع از سطح دریا
نظر به این کاهش فشار رابطه مستقیمی با ارتفاع از سطح دریا دارد و همچنین تغییرات دیگری چون افزایش و کاهش رطوبت، نوع و شدت بارندگی متأثر از ارتفاع از سطح دریا می‌باشند، لذا این مورد نیز میتواند تغییرات محسوسی را در اقلیم هر منطقه به وجود آورد.
عرض جغرافیایی
در نیم‌کره شمالی هرچه از عرض‌های بالا حرکت کنیم اساساً هوا سردتر میشود (به این شرط که عوامل دیگری مثل عوارض جغرافیایی، دریاها، دشت ها، جنگل‌ها و.... وجود نداشته باشند) که اگر در نقشه‌های جغرافیایی به کشورهایی که در این طیف قرار می‌گیرند دقت شود درستی مطلب ذکر شده در بالا تأیید میشود.
فاصله از دریا
نظر یه این که یکی از عوامل عمده تأمین رطوبت هر منطقه تبخیر آب دریاها و اقیانوس‌ها است، لذا بدیهی است که هر اندازه منطقه‌ای به دریا نزدیکتر و یا دورتر باشد، در اقلیم آن تفاوت‌هایی به وجود خواهد آمد.
نکته: دو منطقه با اقلیم مشابه دارای آب و هویا و عرض جغرافیایی مشابهی هستند.
عوامل خاص
وجود یک م نبع تولید رطوبت ویا انرژی به صورت عظیم میتواند بر شرایط آب و هوایی هر منطقه تأثیر بگذارد. به طور مثال در شهرهای بسیار بزرگ گرمای حاصل از رفت و آمد ماشین‌ها، و یا گرمای حاصل از نیروگاه‌های بزرگ صنعتی میتواند بر شرایط اقلیمی تأثیر بگذارد.
اگر ضخامت دو جداره دیوارهای دو جداره یکسان نبود آنگاه با توجه به عملکرد ساختمان باید جای جداره نازک‌تر و ضخیم‌تر را انتخاب کنیم. به طور مثال اگر ساختمان مورد نظر یک ساختمان اداری باشد که فقط 8-7 ساعت در طول روز کاربردی دارد، بهتر است جداره داخلی نازک‌تر باشد چون سریع سرد وسریع گرم میشود. ولی اگر ساختمان مد نظر ما یک ساختمان مسکونی باشد نباید سریع سرد شود پس باید جداره داخلی ضخیم‌تر باشد.
ضخامت قابل قبول لایه هوا به منظور عایق حرارتی در دیوار 10 سانتی‌متر است.
آفتاب‌شکن‌ها
آفتاب شکن‌ها انواع مختلف دارند که هم میتوان آنها را در بریون از پنجره نصب کرد و هم در قسمت داخلی. اما در هر دو خالت وظیفه اصلی آفتاب‌شکن، تنظیم میزان نور وگرمای ورودی به داخل ساختمان میباشد. آفتاب‌شکن‌هایی که در قسمت بیرونی پنجره نصب میشوند معمولاً با مصالح بنایی ساخته میشوند (در گذشته نوع حصیری آن هم متداول بوده است) و آفتاب‌شکن‌هایی که در قسمت داخلی نصب میشوند معمولاً به صورت انواع مختلف پرده می‌باشند. لازم به توضیح است که آفتاب‌شکن های خارجی در حالت کلی بازدهی بیشتری دارند و استفاده از آنها توصه میشود.
نورگیرهای سقفی
عناصری که به عنوان نورگیر در سقف مطرح می‌باشند استفاده از آنها در مواردی پیش می‌آید که معولاً نتوانیم از اضلاع مختلف ساختما ن نورگیری کنیم. به طور کلی نورگیرهای سقفی باعث تسریع انتقال حرارت، ورود هوا تازه به داخل ساختمان ورود نور و... میشوند.
تحقیق معرق کاری
| دسته بندی | عمران |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 70 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 10 |
معرق‌کاری
بخشی از هنر موزاییک اثر آنتونیو گائودی در Park Güell در بارسلونا
مُعَرَّق‌کاری یا موزاییک سازی یکی از رشتههای صنایع دستی است.
معرق سازی در ایران از سده ۶ هجری و دوره سلجوقیان با ساخت کاشی معرق پیشرفت کرد و در سده هشتم کامل‌تر و ظریف‌تر شد. در سده نهم و دهم هجری نیز رشد بسیار زیادی کرد. شهرهای اصلی معرق سازی در این دوره اصفهان ، یزد ، کاشان ، هرات ، سمرقند و آران و بیدگل بودند.
هنر موزاییک از دیرزمان شناخته شده بود و تا به امروز نیز کاربرد دارد. در بین النهرین و مصر باستان نوعی موزائیک در اندازه‌های کوچک و برای مصارف تزئینی و زینتی ساخته می‌شد ولی رومیان آن را چون یک قالب هنری همپایهی دیوارنگاری به کار می‌بردند . صنعت موزاییک سازی توسط هنرمندان صدر مسیحیت ادامه یافت و در اوایل قرون وسطی به خصوص در قلمرو امپراتوران بیزانسی به اوج شکوفایی خود رسید ( مثلاً موزاییک‌های کلیسای سان وتیله در راونا )
معرق چیست؟
در دایرهالمعارف هنر (نوشته رویین پاکباز)، در تعریف معرق چنین آمدهاست: معرق (موزائیک Mosaic) طرح پیک نما یا انتزاعی ساخته شده از قطعات سنگ ، شیشه ، سفال ، چوب رنگین بر روی دیوار ، سقف ، زمین و غیره‌است.
انواع معرق
- معرق چوب
- معرق کاشی
- معرق موزائیک
معرق‌کاری در ایران
در بعضی از منابع به اشتباه گفته شده‌است که معرق چوب برگرفته از کاشی معرق است و معرق در ایران از هند وارد شده‌است. در حالیکه در سبک هندی چوب زمینهی کار یک تکه‌است و به علاوه جنس چوب از فوفل است ..شیوه‌ای کار در سبک هندی به این شکل است که ابتدا طرح را بر روی چوب پیاده کرد و سپس شکلها را بریده و بعد با تکههای مختلف چوب پر میکنند.
طبق آخرین کاوشهایی که در شهر سوخته واقع در زابل انجام گرفته‌است، شانهای پیدا شده‌است که بر روی آن گلی با تکههای چوب کار شده‌است. این شانه متعلق به ۵۰۰۰ سال پیش است. پیدا شدن این شانه دلیلی بر بطلان دو نظریه فوقالذکر میباشد. علاوه بر این طرح گل روی شانه با طرح گلی که بر روی سفالینهها کشف شده‌است یکی میباشد که نشان میدهد شانهی یافت شده نمیتواند از جایی وارد ایران شده باشد.(بر اساس کاوشهای استاد مهران امیر اینانلو)
معرق نوین
معرق به شکل امروزی یک هنر نوین است که در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی اولین کارگاه آن توسط حسین طاهرزاده ایجاد شد که کارگاه منبت بود و توسط احمد امامی و پسرانش خلیل و علی در سال ۱۳۱۰ در رشته معرق و مشبک به کارگاه منبت فوقالذکر اضافه شد.از اساتید آن زمان میتوان به برادران امامی و استاد زابلی اشاره کرد. از استادان معاصر میتوان به استاد اینانلو اشاره کرد که ابداع کننده سبک تفکیک رنگ می‌باشند. در این سبک تکنیک‌های نقاشی را روی معرق پیاده میکنند. تکنیکهایی مانند پرسپکتیو- سایه روشن - نور و.. ولی در معرق سنتی به صورت مینیاتور(نقاشی ایرانی) کار می‌شد و بیشتر طرحهای به کار رفته از اثار استاد محمود فرشچیان بود. در معرق سنتی مبحثی به عنوان تفکیک رنگ وجود نداشت و به صورت کلی فرمها یک تکه و با کمک خط اره نشان داده میشدند.
تاریخچه هنر معرق روی چوب
معرفی مهندسی عمران Civil Engineeri
| دسته بندی | عمران |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 107 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 8 |
1- مقدمه:
مجموعه مهندسی عمران یا رشته عمران یکی از رشتههای پر اهمیت و جذاب در مجموعه رشتههای آزمون سراسری است که داوطلب در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی میتواند آن را انتخاب کند. پیشرفت سریع جوامع و نیازهای روز افزون آنها به انجام طرحهای مختلف عمرانی از یک طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب مینماید تا با یک برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و پرورش استعدادهای جوان و نیز استفاده بهینه از ابزار و امکانات موجود در جامعه ، گامی بلند در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود.
2- اهمیت و ضرورت:
سرپناه از نیازهای اساسی و اولیه نوع بشر است که در دورههای مختلف زندگی او بصورتهای مختلفی به این نیاز پاسخ داده شده است. انسانهای اولیه از غارها که بصورت طبیعی ساخته پدیدههای زمین شناسی بودند استفاده میکردند. ولی آیا انسان بلند پرواز که همواره سعی در بدست آوردن و رام کردن طبیعت دارد، میتوانست به این مکانهای محدود و بی روح بسنده کند؟
انسانها با بکارگیری ابزارهای دست ساز خود و استفاده از منابعی که طبیعت در اختیار آنها قرار میداد، اقدام به ساخت محلی برای زندگی خود کردند. با پیدایش اولین سرپناه دست ساز بشر پایه و اساس مهندسی عمران بوجود آمد. با بزرگتر شدن جوامع و نیاز آنها به سرپناههای بزرگتر، و تلاش بشر در جهت مهار و رام کردن طبیعت در جهت رفع نیازهای خود همانند ساختن سدها و پلها و ... رفته رفته نقش مهندسی عمران در زندگی بشر پررنگ و پررنگتر شد.
پیشرفتهای بزرگی که امروزه شاهد آن هستیم در سایه آرامش و ایمنی ایجاد شده توسط مهندسی عمران حاصل گردیدهاست. مهار قهر طبیعت همانند سیل و زلزله و طوفانهای وحشتناک، هدیههایی هستند که مهندسی عمران به جامعه امروزی عطا کرده است. از طرف دیگر راههای ارتباطی که همچون شریانهای حیاتی جامعه هستند، سدهای عظیمی که برق را به ارمغان میآورند، تونلهایی که دل کوهها را میشکافند و ... همگی شواهدی بر اهمیت این رشته مهندسی دارند.در زبان انگلیسی به مهندسی عمران Civil Engineering اطلاق میشود که Civil به معنی تمدن و از همان ریشه کلمه Civilization است. پس میتوان نتیجه گرفت همانطور که از اسم این رشته پیداست، مهندسی عمران یعنی مهندسی تمدن! و تقریبا بیش از سایر رشتههای مهندسی به جامعه نزدیکتر است.
3- تفاوت مدرک و شغل مهندس عمران:
ذکر این نکته ضروری است که مهندسی عمران، یک مدرک تحصیلی است که به فرد پس از تحصیل در دانشگاه اعطا میشود، ولی به عنوان شغل به حساب نمیآید. بلکه بدلیل گسترده بودن حوضه فعالیت دانش آموختگان این رشته، شغلهایی که یک مهندسی عمران میتواند داشته باشد بصورتهای مختلفی طبقهبندی میشوند. یک مهندس عمران میتواند در حوضه پیمانکاری، مشاوره، نظارت و یا اگر دقیقتر به موضوع بنگریم در قسمتهای ساختمان سازی، سدسازی، راه سازی، پالایشگاه و سازههای صنعتی، مدیریت ساخت، سازههای دریایی و ... فعالیت داشته باشد که سعی خواهم کرد در ادامه مطلب توضیحات بیشتری را در این مورد ارائه نمایم. رشته عمران در کشور ایران در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس میشود و امکان گرفتن مدرک در هرکدام از مقاطع برای دانشجویان ایرانی وجود دارد. با بالارفتن سطح تحصیلی، بدلیل گسترده بودن زیر مجموعهها، زمینه فعالیت محدود و بصورت تخصصی درمیآید، برای مثال یک دانشجو در دوره کارشناسی عمران، بصورت ضمنی تمام دروس زیر مجموعههای مختلف را مطالعه میکند و تقریبا با تمام زیر مجموعهها بصورت محدودی آشنا میشود ولی در دورههای بالاتر فقط یکی از زمینهها مورد مطالعه دقیقتر قرار میگیرد. برای مثال درس "اصول مهندسی زلزله" یکی از دروس دوره کارشناسی است که طی آن دانشجویان با اساس زلزله و طراحی در برابر زلزله آشنا میشوند. اما در دوره کارشناسی ارشد مهندسی زلزله، دانشجویان فقط بصورت تخصصی به مطالعه دقیق زلزله میپردازند.
در این مطلب بیشتر به معرفی رشته مهندسی عمران یعنی دوره کارشناسی عمران پرداخته میشود و گرایشهای مختلف آن توضیح داده میشود.
مصلای پردیس کرج
| دسته بندی | عمران |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 49 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 64 |
چکیده
مکانهای مذهبی، مساجد، مصلی و.... هموار ه نقش تعیین کننده ای در اعتلای فرهنگ، سیاست، علم و سایر شئونات تمدن ایفا نموده اند. این تحقیق معماری، بدنبال خلق فضایی بمنظور ارائه و انجام فعالیتهای مذهبی و در کنار آن ارائه فعالیتهای خدماتی و فرهنگی تحت عنوان مصلی بزرگ پردیس کرج، می باشد. ابتدا در بخش شناخت با طرح مباحث مختلف مرتبط با موضوع به بازشناسی عوامل تأثیرگذار در فرآیند طراحی پرداخته شده. و در بخش دوم( کاربرد) ازنتایج حاصل در بخش اول بمنظور خلق فضای معماری بهره گرفته می شود. در این تحقیق سعی برآن شده است تا فرآیند شناخت و کاربرد آن در طراحی معماری رعایت شده و مسیر رسیدن از سئوال به جواب بدرستی طی گردد.
در بخش اول مباحث و موضوعات مطرح شده در سه عرصه دانش معماری یعنی شکل، معنا، و عملکرد می باشند و در بخش دوم پس از تدوین مبانی نظری، اهداف، اصول ومعیارهای طراحی بمنظور شکل گیری ایده اولیه طرح حرکتی از کل به جز طی می گردد و پس از شکل گیری ایده اولیه بمنظور تکمیل فرآیند حرکتی از جزء به کل داشته وایده اولیه در پرتو تأثیرات نظامهای برنامه ریزی فیزیکی و سازماندهی فضایی و نیز نظام نمادین، نظام هندسی، نظام زیبائی شناسی و نظام سازه، به طرح نهای ختم می گردد.
پیشگفتار
بی شک بناهای مذهبی در طول زمان همواره مورد توجه و احترام ملل و اقوام مختلف بوده است و بدین جهت پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزئین نقوش بکارفته در احداث چنین اماکنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی نه از باب منافع اقتصادی و مقاصد مادی، بلکه بر مبنای کشش و علاقه ای قلبی براساس گرایش فطری مردم به مکاتب الهی بروز کرده است. چه بسا مردمی که با مشکلات اقتصادی دست به گریبان بوده، اما در سرمایه گذاری بر مظاهر معنوی از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی از هیچگونه تلاشی فروگذار نکرده اند، بناهای رفیع و باشکوهی که در طول تاریخ برمعابد و مساجد سربرافراشته اند همواره با یک پشتوانه قلبی و عشق حقیقی همراه بوده است. در تاریخ اسلام مکانهای مذهبی همواره در رأس توجه مردم، بویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است. در دوره هایی که اثری از پیشرفت های علمی در هیچ کجای عالم دیده نمی شود برجسته ترین آثار معماری جهان، از میان مکانهای بزرگ مذهبی اسلام در جای جای سرزمین های اسلام بجای مانده است. اگرچه به علل گوناگون بویژه هجوم نیروهای متجاوز بیگانه به کشورهای اسلامی بسیاری از این ابنیه مهم و تاریخی دچار تخریب وویران شده و آثار مهم مکتوب و میراث فرهنگی مسلمین دستخوش غارت و آتش سوزی در کتابخانه های مهم جهان اسلام شده است و ما را از گنجینه های مهمی محروم کرده است با این حال آنچه برجای مانده، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری بکاررفته در بناهای مذهبی بزرگ اسلامی، بویژه آنکه درمعماری و کاشیکاری بناها مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شکل وفرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند، و فضای بوجود آورنده که انسان شیفته معنویت را بسوی خود می کشاند.
گرچه متأسفانه بعلت افول قدرت سیاسی جهان اسلام پس از آنکه حاکمیت سیاسی در دست افراد نااهل و فرصت طلبی قرار گرفت، نقش بناهای مذهبی را در سرنوشت اجتماعی و سیاسی و معنوی مردم کمرنگ ساخته، ولی امید می رود در زمان حاکمیت جمهوری اسلامی، مکانهای مذهبی جایگاه ویژه خود را پس از قرنها بازیابد و مجد و عظمت معنوی و حقیقی جهان اسلام بار دیگر احیاء گردد.
2-1 فصل دوم
«مفاهیم مرتبط با موضوع»
مقدمه:
اسلام اندکی پس از ظهور، در تمامی کشورهای پیرامون شبه جزیره عربستان و حتی کشورهای دور دست پذیرفته شد و تمامی عرصه های زندگی خصوصی و اجتماعی آنان را تحت تأثیر قرار داد. همراه با گسترش اسلام مکانهای مذهبی اسلامی به عنوان مهمترین عامل فیزیکی و پایگاه اسلامی در تمام کشورهای متأثر از فرهنگ اسلامی بنا گردید. مکانهای عبادی اسلام تا حدود زیادی مرکز فعالیتهای فرهنگی می باشد ارتباط مکانهای مذهبی اسلامی با مسئولان حکومتی و افراد قدرتمند جامعه و اشخاص مؤمن و سرشناس باعث می شود که چنین مکانهایی همانند مراکز ارتباطی نهادهای اجتماعی عمل کنند. مراسم مذهبی سنتی اهمیت خاص خودشان را دارند و آن اینست که ما را در تجربه جمعی پرستش سهیم می کند اما هرگز نباید فراموش کرد که تجربه مذهبی در درجه اول یک تجربه عملی عشق است. ما می توانیم از کتابها پیروی کنیم، بر قلبها حاکم شویم و نحوه رفتاری خاصی را برگزینیم ولی هیچکدام فایده ای ندارد. این دل است که تصمیم می گیرد و تصمیم دل قانون است.
« مصلا، تعریف و مشخصه های آن»
مصلا یکی از بناهای مذهبی اصلی در اسلام بشمار می آید و اقامه نمازهای عیدین و جمعه نیز از مهمترین عملکردهای آن است اما تفاوت عمده ای بین آن و مسجد نمی توان قائل شد همانگونه که از قول پیامبر اکرم(ص) نقل شده:« هرکجا نماز برپا دارید همانجا مسجد است». بنابراین می توان گفت که در اسلام مسجد لزوماً نشان از ساختمانهای مشخص با ویژگی های مشخصی ندارد. و تنها مشخصه اصلی آن مکانی جهت اقامه نماز می باشد.
واژه مصلا در فرهنگ لغت فارسی به معنای«عیدگاه» ترجمه شده است، محلی برای برگزاری مراسم اعیاد اسلامی و خواندن نمازهای مربوطه، محلی باز و دلگشا و مفرح که در آن ساختمانی نیست و فقط بنایی که محل ایستادن امام و جهت قبله را نشان می دهد می باشد. درمصلا تأکید بیشتری نسبت به بی سقف بودن آن شده است لذا از این جهت تعریف مصلا مکانی روباز جهت اقامه نمازهای عید قربان، عیدفطر و همچنین نماز استسقاء درنظر گرفته می شود.
در ابتدای ظهور اسلام، حضرت محمد(ص) با اینکه منزل خود را تبدیل به مسجد نموده و نمازهای عادی را در آنجا برگزار می کردند، نمازهای غیرعادی همانند نماز اعیاد و باران و... در خارج از شهر که بیشتر زمینهای زراعتی و یا زمینهای بیشتر شبیه به محل خرمن کوبی که صاف و هموار بود برگزار می کردند. پیروی از سنت پیامبر ایجاب می کند تا مرزامکان مصلا را همچون مصلای آن حضرت بسازیم بویژه آنکه روایات فراوانی از پیامبر اکر(ص) و اهل بیت گویای آن است که نماز عیدفطر و قربان در صحرا و یا مکانی روباز برگزار شود.
در روایات آمده است پیامبر اکرم(ص) فرموده اند:« دوست دارم نماز عیدفطر و قربان را زیر آسمان بجای آورم». پیامبر حتی کف مصلای خود را با حصیر و بوریا فرش نمی کرد، زیرا دوست داشت در نمازهای عیدین پیشانی را برزمین عریان بگذارد بطورکلی با بررسی نمونه ای از طرح های مصلا می توان فهمید که اولاً فضای مورد استفاده بعنوان مصلا هیچگاه همانند مسجد ازمعماری سنگین و حجیمی برخوردار نبوده است ثانیاً نمی توان تغییر و تحول عمده و مهمی را در طرح مصلا همانند تحولاتی که در طرح مساجد اتفاق افتاده منظور کرد. اما با توجه به گسترش جوامع و فرهنگ اجتماعی می توان فضاهایی متناسب با نیازهای فرهنگی و اجتماعی جامعه در کنار آن در نظر داشت که در طرح ارائه شده در این رساله تا حدود زیادی به این مطلب توجه شده است.
مسجد: معرفی و سیر تحول آن
« ان بیوتی فی الارض المساجد» مساجد خانه های من در زمین است. اسلام به معنی تسلیم بودن به خواست و اراده خداوند است و خداوند تمام ادیان آسمان خود را به نوعی زیر مجموعه این دین کامل می داند. قبل از دین اسلام و ساخت مساجد خانه کعبه که طراح آن خداوند و مجری آن پیامبران بودند اولین خانه ای بود برای پذیرش توبه آدم و محل عبادت و قیام او، جدار آن فقط یک پوسته است با دری به درون وحجم آن یک مکعب( یعنی منظم ترین حجم با سطوح مشابه و یکنواخت برای آرامش وسکون انسان) چون چها رضلعش بر چهار وجه انسان منطبق است و در او ایجاد سکون می کند. پلانش مربع است و پوسته داخلی آن بدون روزن که حریمی مناسب است که نگاه انسان را از حق برگیرد. ابتدا سقف نداشته و بعداً سقف گذاشته اند.[1]
1- نقره که ر، عبدالحمید، معماری مساجد( مجموعه مقالات) چاپ دانشگاه هنر تهران، 1380 – جلد دوم، ص 225