مبانی نظری مسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآن

مبانی نظری مسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآن

دسته بندی	علوم انسانی
بازدید ها	0
فرمت فایل	docx
حجم فایل	64 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	34

فروشنده فایل

کد کاربری 1113

تمام فایل ها

مبانی نظری مسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآن

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری

خلاصه ای از کار:

تعریف مسؤولیت در لغت و اصطلاح

این واژه، از ریشه‌ی سَأَلَ به معنی پرسیدن و درخواست کردن است. مسؤولیت، مصدر جعلی از اسم مفعول سَأَلَ و به معنی موظف بودن به انجام دادن کاری می‌باشد. مسؤول بودن، یعنی:

1ـ موظف دانستن خود به انجام دادن کاری. این معنی در سوره‌ی فرقان آیه 16 بیان شده است: «لهَُّمْ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ خَلِدِینَ کاَنَ عَلی‏ رَبِّکَ وَعْدًا مَّسُْئولا. جاودانه هر چه بخواهند در آن جا دارند. پروردگار تو مسئوول [تحقق‏] این وعده است.»

..............................

منشأ مسؤولیت

منشأ مسؤولیت یا افراد است یا قرارداد و یا پروردگار. در این پژوهش، سخن از مسؤولیتی است که خداوند بر دوش پیامبرانش گذاشته؛ از این رو، پیامبران در برابر انسان‌ها پاسخگو نبودند و تنها در برابر خداوندی که مسؤولیت بر عهده‌ی آنها نهاده پاسخگو بودند. همچنان که در سوره‌ی جن آیه 21 فرمود: «قُلْ إِنی‏ِ لَا أَمْلِکُ لَکمُ‏ْ ضَرًّا وَ لارَشَدًا.»

..............

رابطه‌ی مسؤولیت با اهلیت یا قابلیت و توانمندی فرد

هنگامی که واگذاری مسؤولیت از سوی آفریدگار باشد، با توجه به اینکه خداوند به تدبیر امور مصالح مردم داناتر می‌باشد، از میان هر مردمی هر که را مصلحت بداند، او را مسؤول قرار می‌دهد. پس هر کسی که ویژگی‌های مناسب داشته باشد، از سوی پروردگار دارای مسؤولیت می‌شود. همچنان که در سوره‌ی آل عمران آیه 56 می‌فرماید: «قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاء... بگو: «بار خدایا! فرمانروایی از آن توست؛ هر کس را که خواهی، فرمانروایی بخشی...»‏

.............

مسؤولیت‌های پیامبر در قرآن

در پیشگفتار، به مهم‌ترین مسؤولیت‌های پیامبر در قرآن اشاره شد مانند: تبشیر، انذار، تذکر، دعوت به سوی خدا، خواندن آیه‌های خداوند برای مردم، آموختن کتاب و حکمت به آنان، تزکیه آنها و قضاوت در اختلاف‌های‌شان؛ ولی چون موضوع این پژوهش مسؤولیت سیاسی پیامبر در زمینه‌ی روابط خارجی می‌باشد، از شرح دیگر مسؤولیت‌های ایشان خودداری می‌شود.

مسؤولیت‏ سیاسی پیامبر

آیه‌هایی که در باره‌ی مسؤولیت ‏سیاسی پیامبر در قرآن کریم آمده، به چند دسته تقسیم می‏شود:

1 ـ آیه‌هایی که به مساله‌ی اطاعت از پیامبر می‏پردازند

این دسته از آیات، اطاعت از پیامبر را به شکل‏های گوناگون مورد توجه قرار داده‏اند. در مواردی «اطاعت‏ شدن‏» از اهداف ارسال همه‌ی پیامبران معرفی می‌شود:

ــ «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِیُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ...‏ و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه به توفیق الهی از او اطاعت

....................

معنای اطاعت از پیامبر

اکنون با توجه به معنای اطاعت که عبارت از فرمانبرداری است، اگر پیامبران از سوی خود هیچ امر و نهی‏ای نداشته

...........

تفویض کارها به پیامبر

با توجه به آن چه گذشت و نیز با توجه به آیات زیر روشن می‏شود که خداوند کارهایی را به پیامبران تفویض کرده تا با اذن او در میان مردم به آن چه صلاح آنان در آن است، فرمان دهند و مردم نیز لازم است از ایشان اطاعت کنند.

این آیه‌ها، برخی فرمان‌های پیامبران را به اقوام خود نقل می‏کنند. مانند فرمان موسی به هارون که از او می‏خواهد در میان مردم بماند و آنان را به سوی صلاح پیش ببرد «... وَ قَالَ مُوسی‏ لِأَخِیهِ هَرُونَ اخْلُفْنی فی قَوْمِی وَ أَصْلِح‏... و موسی [هنگام رفتن به کوه سینا] به برادرش هارون گفت: «در میان قوم من جانشینم باش، و [کار آنان را] اصلاح کن» (اعراف/142).

.................

محدوده‌ی اطاعت از پیامبر

از مسائلی که درباره اطاعت از پیامبر مطرح است، محدوده ای است که بر مؤمنان لازم است در آن محدوده، مطیع

...........

شبهات درباره‌ی اطاعت از پیامبر

شبهاتی درباره اطاعت از پیامبران مطرح شده که دسته‏ای از آنها مربوط به مساله دین به‏ طور مطلق و نقش آن در زندگی مردم است و برخی دیگر، بویژه به دین اسلام مربوط می‏شود. هر چند بحث درباره‌ی قسمت اول، از موضوع.

............

نفی دخالت پیامبر در امور مردم

یکی از آیه‌هایی که با آنها برای نفی امور از پیامبر استدلال شده، ‏این است:

«لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شی‏ْءٌ أَوْ یَتُوبَ عَلَیهِْمْ أَوْ یُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُون‏. هیچ یک از این کارها در اختیار تو نیست یا [خدا] بر آنان می‏بخشاید یا عذاب‌شان می‏کند؛ زیرا آنان ستمکارند.‏» (آل عمران/128)

............

حافظ، وکیل، مسلط، جبار نبودن پیامبر

آیات دیگری که درباره‌ی ارتباط نداشتن رسالت پیامبر با امور اجتماعی به آنها استدلال شده، آیه‌هایی است که

...........

انحصار وظیفه‌ی پیامبر در بشارت و هشدار دادن

در زمینه‌ی نفی وظیفه‌ی پیامبر برای دخالت در امور اجتماعی، به آیه‌هایی استدلال شده که ایشان را انحصارا نذیر یا نذیر و بشیر می‏خوانند: «إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِیر. تو جز هشدار دهنده‏ای [بیش‏] نیستی.» (فاطر/23) « إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ وَ بَشِیرٌ

................

2 ـ آیه‌هایی که ولایت پیامبر و اولویت ایشان نسبت‏ به مؤمنان را مطرح می‏کنند

کلمه‌ی ولایت، همواره مقارن با نوعی تسلط بر امور فردی یا اجتماعی است. از این رو، در اینجا در چارچوب آیه‌هایی که ولایت پیامبر را مطرح می‏کنند، به بررسی محدوده‌ی ولایت پیامبر اکرم می‏پردازیم.

..........

3 ـ آیه‌هایی که در زمینه‌ی حکم پیامبر سخن می‏گویند

دسته سوم از آیه‌هایی که به مسؤولیت ‏سیاسی پیامبر می‏پردازند، ایشان را حاکم در میان مردم معرفی می‏کنند. این

.............

معنای حکمیت پیامبر

سیاق آیات با اختصاص آن به مورد قاضی تحکیم که در خصوص آیه 36 سوره‌ی احزاب احتمال داده شده، منافات دارد; زیرا:

............

4 ـ آیه‌هایی که پیامبر را محور امور اجتماعی معرفی می‏کنند

محور بودن انبیا در ایجاد قسط در جامعه

قرآن کریم، یکی از اهداف بعثت انبیا را اقامه‌ی قسط در جامعه انسانی معرفی می‏کند:

...............

اجازه گرفتن از پیامبر هنگام شرکت در امور اجتماعی

در سوره‌ی نور، خداوند بر محوریت پیامبر در امور اجتماعی تاکید می‏کند و مؤمنان را کسانی قلمداد می‏کند که در این امور، تابع او هستند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذَا کَانُواْ مَعَهُ عَلی أَمْرٍ جَامِعٍ لَّمْ یَذْهَبُواْ حَتی‏.........

............

محور بودن پیامبر در امور مالی جامعه

از محورهای مهم در امور اجتماعی، امور مالی است. در اسلام، سه محور مهم برای تحقق عدالت اجتماعی در این

..................

5 ـ آیه‌هایی که مؤمنان را به ایمان به پیامبر فرا می‏خوانند

در قرآن کریم آیه‌هایی وجود دارد که مؤمنان را به ایمان به خداوند و رسول فرا می‏خواند. در بعضی از این آیات، خداوند و رسول هر دو ذکر شده‌اند:

.............

منابع:

1- قرآن کریم

2ـ فرهنگ روبرت Le petit Robert پاریس: انتشارات روبرت، 1992 ص. 1688

3ـ تفسیر المیزان، ج‏4، ص‏39; التبیان، ج‏3، ص‏236; تفسیر المنار، ج‏5، ص‏180.

........................

مبانی نظری مسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآنمبانی نظری مسئولیتمبانی نظریمسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآن