دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
بازدید ها | 68 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 43 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 28 |
مبانی نظری و پیشینه پژوهش (فصل دو ) مکان کنترل در 28 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
مقدمه :
یکی از مفاهیمی که پیوسته ذهن بشر را به خود مشغول داشته و به شکل های مختلفی در سراسر تاریخ بشر عنوان شده است، توانایی فرد در کنترل محیط می باشد. در تراژدی های یونان باستان عقایدی در مورد درماندگی انسان به واسطه قضا و قدر، به چشم می خورد. فلاسفه با مفهوم مکان کنترل، تحت عنوان جبرگرایی در برابر اراده آزاد دست به گریبان بوده اند. جامعه شناسان از آن به عنوان خودمختاری در برابر از خود بیگانگی و روان شناسان از آن به عنوان رفتارگرایی در برابر ذهن گرایی نام برده اند (چاپرا، 2013).
سازه مکان کنترل یکی از مفاهیم اکتسابی در حوزه های مختلف روانشناسی از جمله روان شناسی بالینی، روان شناسی تحولی، روان شناسی شغلی و روان شناسی اجتماعی است. این سازه را اولین بار « راتــر » در سال 1966 در قالب نظریه یادگیری اجتماعی معرفی کرد (آخوندی بناب و همکاران، 1390). مفهوم مکان کنترل رسماً به عنوان یک سازة روانی از دو دهه پیش سرچشمه می گیرد، فردی که درونی نامیده می شود خود را مسئول رفتار خود می داند. از سوی دیگر، فردی که بیرونی خوانده می شود، دیگران و یا شرایط خارج از کنترل را مسئول رفتار خود می داند (چاپرا، 2013).
مفاهیم و اصول در نظریه یادگیری اجتماعی راتر
نظریه های مختلفی در مورد ماهیت رفتار انسان وجود دارد که هر کدام تاکید متفاوتی بر منشاء رفتارهای انسان دارند. انسان گرایان معتقدند، انسان کاملاً بر رفتار خود کنترل دارد و از طرف دیگر رفتارگرایان معتقد هستند که موقعیت ها و پیامد های محیطی(برای مثال تقویت ها و تنبیههای محیطی) هستند که چگونگی رفتار ما را تعیین می کنند. میان این دو عقیده نظریه سومی نیز وجود دارد که تلفیقی از این دو می باشد و در آن، هم به تأثیر عوامل بیرونی و محیطی و هم به انتخاب فردی بر رفتار اهمیت می دهد (چاپرا، 2013).
از نظر راتر یکی از مسائل و مشکلات نظریه های یاد گیری در حوزة شخصیت، تاکید این نظریهها بر نقش فرآیند یادگیری و نادیده گرفتن محتوی شخصیت می باشد. در مقابل نظریه های صفات در شخصیت، بر محتوی شخصیت تاکید می کنند و نقش و فرایند یادگیری شخصیت را نادیده می گیرند. بنابراین راتردر نظریه خود کوشش کرده تا از یک طرف فرایند اکتشاف رفتار و از طرف دیگر، محتوی شخصیت را لحاظ کند (آخوندی بناب و همکاران، 1390).
برای درک بهتر نظریة یادگیری اجتماعی راتر، باید با اصولی که این نظریه بر آنها بنا شده است آشنا شویم. چهار مفهوم اصلی نظریه راتر عبارتند از : پتانسیل رفتار، انتظار ارزش، تقویت و موقعیت روانی.
پتانسیل رفتار : در فرمول بندی راتر، پتانسیل رفتار عبارت است از «پتانسیل وقوع هر رفتار در موقعیت های مختلف، با یک تقویت کننده یا مجموعه ای از تقویت کننده ها»
- Social learning theory
- Behavior potential